Waarom beperkte spreektijden eerlijker zijn
Hier is iets wat we nog té vaak zien in commissies bij gemeenteraden:
Er komt een controversieel onderwerp aan bod. Bijvoorbeeld een herziening van een bestemmingsplan. Het is een belangrijk onderwerp, want de keuzes die de fracties hier maken zeggen heel veel over hun visie voor de toekomst van hun gemeente.
Voor de kiezers, de burgers en de lokale journalistiek is het dus heel belangrijk om nu te horen en te zien: wat vínden alle fracties? Wie vertolkt wat ik vind, en wie zegt het absolute tegendeel? Waar is het midden precies?
Maar wat gebeurt er in de praktijk?
In de praktijk krijgt die ene oppositie-fractie die altijd al aan het woord is, nu wéér als eerste het woord. Die gaat helemaal los: ongerichte vragen bij de vleet en betogen waarvan zelfs wijlen Fidel Castro zou zeggen: ‘kan dat niet wat korter?’.
En dan is het ineens drie uur ‘s nachts en dan moeten de overige 17 fracties nog aan bod komen.
Ik overdrijf natuurlijk lichtelijk hierboven.
Maar toch zien we de tendens wel. En niet alleen bij politiek-bestuurlijke overlegorganen: ook in het bedrijfsleven en in de wetenschap zien we allerlei vergaderingen die gekaapt worden door één persoon, één standpunt en één verhaal. En dat is zonde.
Een makkelijke manier om hier iets aan te doen, is deze: voer vaste spreektijden in. Gewoon, alle 18 fracties 3 minuten spreektijd. Dan zit je al op 54 minuten spreektijd – bijna een uur! Dat is ten eerste lang zat, want wie gaat er nog een nieuw argument horen en van mening veranderen na een uur vergaderen?
Maar ten tweede is het ook eerlijker. Democratischer. Want alleen zo zorg je ervoor dat alle fracties evenveel spreektijd hebben. Door de spreektijd van die ene (veel-, vaak- en langsprekende) fractie in te perken, geef je de andere fracties juist weer ruimte. En door alle fracties evenveel spreektijd te geven, voorkom je dat je de ene benadeelt ten opzichte van de andere.
Gelijke rechten. Zo’n simpel basisidee uit ons democratisch gedachtengoed. Pas je dit toe op spreektijden in een vergadering, dan is zo’n vergadering niet alleen sneller, maar ook en vooral: eerlijker.
Meer weten over effectief, efficiënt en eerlijker vergaderen? Kijk bij onze cursus ‘Voortvarend Vergaderen en Voorzitten’.