Dit is wat je moet doen als je een goed, inhoudelijk gesprek wil voeren
Hij trok zijn mondhoeken naar beneden en kneep zijn ogen samen. Ik zag zijn vraag al aankomen:
‘Waarin verschilt een goed gesprek met dat debatteren zoals ze dat in de Tweede Kamer doen?’
Zijn ijzige ondertoon verried de ‘vraag achter de vraag’. Of nou ja, de méning achter de vraag: dat ‘debat’ niks meer is dan een verbaal hanengevecht.
Ik antwoordde:
‘Je hebt gelijk! Wat in de Tweede Kamer gebeurt, lijkt in niks op een goed gesprek. Bij dit laatste staat inhoud voorop, luistert men naar elkaar en wisselt men ook nog wel eens van mening. Kom daar maar eens om, in de Tweede Kamer!’
Hij trok zijn borstelige wenkbrauwen op, verbaasd dat ik hem gelijk gaf. Wat doen we hier dan, op een debattraining? Ik ging verder:
‘En hierom noem ik de Tweede Kamer ook niet een voorbeeld van een goed debat. Een debat is een meningsverschil met regels. Die zorgen ervoor dat het meningsverschil eerlijk besproken wordt. Regels zoals dat je iemand niet mag uitschelden of bedreigen.’
Natuurlijk hebben ze in de Tweede Kamer regels, maar niemand houdt zich eraan. Zo ergert D66 zich aan de omgangsvormen, maar noemt Wilders wel de bedrijfspoedel van Putin. En zo klaagt de PVV over dat ze bedreigd worden, maar wenst wel anderen een tribunaal toe.
Wat is dán een voorbeeld van een goed debat, als het niet de Tweede Kamer is? Soms noem ik de rechtszaal, of het ideaal van een wetenschappelijke discussie als voorbeeld. Andere voorbeelden: de Socratische Dialoog (zoals bedacht door filosoof Leonard Nelson), het Tibetaanse ‘Boeddhistisch debat’ en natuurlijk: het oorspronkelijke Socratische gesprek.
Die debatvormen hebben verschillende regels, maar delen één basisprincipe: haal personen en hun meningen uit elkaar. Een meningsverschil is een verschil tussen meningen, niet tussen mensen. Wees zacht voor elkaar, en scherp op de inhoud – en dat is niet alleen hét recept voor een debat, maar ook voor een goed gesprek!
De criticus keurde dit antwoord goed, en gaf onze training uiteindelijk de hoogste evaluatie. Ook benieuwd naar onze debat- en argumentatietrainingen? Klik hier voor een overzicht.