Warm me op met je warme stem, jij radio-DJ
Oooh yeah baby!
Niet om het één of het ander, maar ik ben al van jongs af aan radiofanaat. Wat een geweldig medium: hoe mensen met alléén maar hun stem een hele gevoelswereld tevoorschijn konden toveren.
Van heel vroeger wakker worden met Jeanne Kooijmans en Peter van Bruggen (zo oud ben ik alweer) tot in mijn puberteit luisteren naar keiharde metal met de onverwacht tóch passend vrolijke stem van Aldith Hunkar tot tegenwoordig mezelf ‘s ochtends laten bijpraten door het warme stemgeluid van Bas van Werven en aan het eind van de middag me op dezelfde zender laten uitzwaaien door Roos Abelman en kornuiten. Héérlijk!
Maar niet alleen maar heerlijk. Want ook: leerzaam!
Tegenwoordig is iedereen radio DJ!
Want tegenwoordig, zo in tijden van corona, zit iederéén achter de microfoon. We Zoomen ons suf en Teams’en tot we een ons wegen. Ik schreef eerder al eens dat je een online training of meeting eens moet bekijken vanuit het perspectief van een TV-producent.
Want het is toch gek: iedereen klaagt steen en been tegen Japke D. Bouma dat het zoooooo zwaaaaaar is, de hele dag tegen een scherm aankijken. Maar in de avond ploft iedereen neer om heel Netflix leeg te zuigen. Hallo? Dat doe je toch ook door tegen een scherm aan te kijken?!
Maar voor een online training of meeting is het gebruik van je stem misschien nog wel iets belangrijker. Bij een online meeting of training helpt het dan ook des te meer om eens te kijken wat je kan leren van een radio DJ.
Hoe kan je je stem zó goed laten klinken, dat iedereen aan je lippen hangt?
Een paar tips
Hier zijn een paar simpele tips die je kunt gebruiken om je stem beter te laten klinken tijdens een online training of meeting:
Investeer in techniek
Ja, sorry, maar het is gewoon een feit. De meeste standaardmicrofoons in een laptop of bij een webcam zijn gewoon belabberd. Niet altijd, maar vaak wel.
Dus: zorg dat je óf een webcam koopt met een hele goede microfoon. Óf koop een externe microfoon die je aan je laptop kunt koppelen. Puristen zwéren bij microfoons met een audiojack (zo’n koperen kabeltje) óf een XLR-verbinding, maar tegenwoordig zijn er ook hele goede microfoons te koop met een usb-verbinding. Het maakt écht verschil.
Warm je stem op vóór je presenteert
Dit zijn simpele oefeningen die we ook aanraden voor fysieke presentaties: warm je stem op vóór je gaat presenteren. Gekke oefeningen doen zoals ‘brrrrrrrrr’ roepen, ‘pffrrrrrrrrrt’ met je lippen doen, of een diepe ‘mmmmmmm’ zoemen. Of de letter ‘a’ denkbeeldig steeds ‘verder weg gooien’ met je stem.
Een moeilijker oefening: spreek een kinderliedje, bijvoorbeeld Vader Jacob, op verschillende manieren uit. Niet zingen, maar uitspreken: als een straatverkoper, als koning Willem-Alexander, als een generaal.
Vlak voor je op moet
Hou met de volgende dingen rekening vóór je de meeting start: drink geen koffie, en al helemaal geen koffiesoort met melk. Drink liever warme thee, met gember of citroen. Dat houdt je keel goed vochtig en voorkomt dat je gekke bijgeluidjes hoort (zoals het vieze ‘klikken’ wat je hoort als iemand op de radio vlak voor hij op moest, tóch koffie verkeerd dronk).
Zorg dat je goed zit. Liever: zorg dat je staat. Maar als dat niet kan, zit rechtop en ontspannen. Niet een beetje krom voorovergebogen of lui achterover leunend.
Zorg voor de juiste afstand tussen jou en je microfoon. Een simpele tip om dit in te schatten: maak het bekende sufgebaar, Zet je duim op je kin, en waar de pink eindigt, daar moet de losstaande microfoon die je eerder hebt gekocht ongeveer eindigen.
De show!
En als de training of meeting dan eenmaal van start is, wees je dan bewust van je eigen stemgebruik. De tips die gelden voor een fysieke presentatie, gelden hier ook:
Spreek liever langzamer – negen van de tien keer spreek je te snel. Articuleer iets bewuster dan je anders zou doen.
Ontspan en haal rustig adem. Ga niet ‘hoog’ ademen, ratelen of teveel ‘op je publiek jagen’. Daarmee bedoel ik: dat je naar voren leunt en ze als het ware door de microfoon bij de strot wilt grijpen. Rustig aan, dan breekt het lijntje niet.
Extra belangrijk: varieer in toonhoogte. Speel bewust met de intonatie van je stem. Laat je gevoel doorklinken in wat je zegt. Wees niet bang om een beetje de toon van een quizzmaster erin te leggen: als je het er niet té dik bovenop let, merk je dat je deelnemers, of je team, een heel stuk enthousiaster reageren als jij ook een heel stuk enthousiaster práát.
Ja maar, dit is serieuze inhoud waar we het hier over hebben…
Ik hoor het je denken: ja, jullie van AD REM hebben mooi praten. Die radio DJ’s, die leuteren maar wat af. Is niet meer dan vulling tussen de plaatjes. Wij, daarentegen, wij! Wij hebben serieuze zaken te bespreken. Over jaarrekeningen en P&L’s en stakeholder-engagement. Daar past het onzin-toontje van een radio-DJ niet bij.
En dat klopt: de popi-jopi blije eikel die een beetje de standaardstem is geworden van veel moderne DJ’s, past dan niet. Een goede radio-presentator past dan ook zijn of haar stem aan de situatie aan. Serieus gesprek, serieuze stem. Maar ‘serieus’ is niet hetzelfde als ‘saai’ – en juist door slim gebruik te maken van je stem, kun je een serieus moment ook goed markeren.
Kortom: vóór je volgende vergadering, sessie, workshop of training, denk even aan je stem. Maak van je stem een hulp, geen hindernis, een prachtkans, geen probleem.
En als dat niet lukt: duh. Je kunt altijd contact met ons opnemen voor een training ‘Prachtig Presenteren en Pitchen’.