Dat gekwezel over emoties van die Romantici ook: kunst zou de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie zijn. OK, en dan?

Als je dat advies doortrekt naar bijvoorbeeld een presentatie, dan krijg je iets afgrijselijks: mensen die een allerinteressantst onderwerp verhullen onder een dikke deken van plichtmatige ‘zelfexpressie’. Neem bijvoorbeeld eens deze TED-talk, over een geweldig gaaf onderwerp, namelijk hoe stress je vriend kan zijn:

Prima verhaal, hoor, doctor McGonigal – maar moet u nu echt zo’n lange inleiding eromheen bouwen met zo’n overduidelijk ingecalculeerde ontboezeming?

Het doel van emoties is effect op anderen

Het antwoord op die vraag is ‘ja’: het is een verdomd goed idee dat McGonigal haar boodschap verstopt onder een dikke laag van persoonlijke emoties. Vandaar dat ze dit ook niet alleen in het begin doet (onder andere met de ontboezeming, maar ook met de suggestie van schuldgevoel en zelfs verbazing), maar gedurende haar hele presentatie en natuurlijk ook aan het eind.

Voor ons nuchtere Nederlanders is de afsluiting tenenkrommend, overdreven Amerikaans: ”stress gives us access to our hearts”, gecombineerd met een geaffecteerd gebaar, en een bewust geplande bijna-snik in haar stem aan het eind waar ze zegt “You’re remembering that you don’t have to face them alone”.

Samen met zijn vriendjes, kan hij de hele wereld aan, Reeeeeeemi, Reeeeeeemi…. 

Maar het is briljant. Wat deze TED-talk laat zien is dat emoties doorslaggevend zijn voor het succes van een presentatie. Het publiek begrijpt de boodschap gewoonweg veel beter wanneer deze met gevoel wordt gebracht.

Besmettelijke emoties…en meer

Deze dynamiek is in de sociale psychologie uitgebreid onderzocht. Neem bijvoorbeeld dit onderzoek uit 1995 over de besmettelijkheid van gezichtsuitdrukkingen. Niet alleen vond de auteur dat proefpersonen doorgaans (niet altijd) de emotie die ze op een gezicht detecteren vrijwel automatisch spiegelen, maar dat ze er in sommige gevallen ook nog eens extra emoties bij voelden: zo bleek de emotie ‘woede’  naast woede ook afkeer op te wekken.

Daarnaast blijkt ook steeds vaker dat emoties vooral sociale signalen zijn (zie bijvoorbeeld deze roundup van de BBC): we laten ze zien omdat we verwachten dat mensen, ons publiek, er iets mee doen. Een peuter die geen snoep krijgt, is geen amok aan het maken ‘omdat hij zijn gevoel kwijt moet’, maar is aan het stampvoeten en krijsen in de hoop dat moederlief/vaderlief bezwijkt en tóch de snoeppot weer van de plank haalt. Anders gezegd: ‘feeling is for doing’.

Emoties in je presentatie

Hier komt doorgaans de paragraaf waarin we de Oude Grieken aan hun lange baarden uit de diepe zee van ons collectieve bewustzijn trekken. Dan zouden we hier iets roepen over dat zij een geheime techniek hadden waarmee ze élk publiek konden overtuigen, en dat die techniek een naam had die eindigde op -os. Pathos, of zoiets. Of we doen New Age-spiritueel en claimen dat de Oude Hindoes zoiets al deden en dat ‘kunst van de negen rasas‘ noemden.

Maar dat is te makkelijk.

Ook te makkelijk: korter dan Gorter

In plaats daarvan maken we het concreet: hoe moet je nu emoties gebruiken in je presentatie? De sleutel ligt eigenlijk al bij het woord gebruiken: natuurlijk is het belangrijk om zelf te weten wat je voelt bij je onderwerp, maar blijf niet als Willem Kloos erin zwelgen. Vraag je ook en vooral af welke emotie je bij je publiek wil oproepen. En vraag je af wat je wil dat ze doen na jouw presentatie.

Wil je bijvoorbeeld ‘woede’ oproepen? Dan moet je je publiek woedend maken, bijvoorbeeld door te laten zien waar jij zelf boos over bent, en te benadrukken dat iets oneerlijk of onrechtvaardig is. Je merkt gelijk al dat hier ook actie in verborgen zit: een onrecht moet immers recht gezet worden.

Of wil je juist verbazing en blijheid oproepen? Dan moet je je publiek blij verbaasd maken, bijvoorbeeld door ze mee te nemen op een fantastische reis door het onbekende, zodat ze weer contact kunnen maken met hun eigen kinderlijke verwondering over alles dat is.

Natuurlijk kunnen wij je op onze presentatietraining alles vertellen over hoe je dat doet, emoties inzetten. En mooier nog: je gaat het zelf nog doen ook! Enneh, als zo’n training je wat lijkt – aarzel niet en neem direct contact op, OK?

 

 

Tags: emoties pathos rasa