Soms zijn Amerikaanse TV-debatten wél verheffend

Maar deze keer was dat niet zo. Wat verwacht je ook, met Donald Trump erbij? Voor diegenen die het gemist hebben, hier kun je het nakijken:

Maar weet je: voor je eigen levensgeluk, raad ik je aan er maar níet naar te kijken. Dit debat was nog wel wat méér dan een ‘shit show’. Dit is wat je ziet als je de kattenbak gedurende een maand niet verschoont. Maar wie heeft dit moddergevecht dan gewonnen?

De grote fout van Joe Biden

Vragen wie dit debat gewonnen heeft, is de verkeerde vraag. In dit debat was niks te winnen. Om een bekende internetmeme aan te halen: debatteren met Trump is als schaken met een duif: hij gooit alle stukken omver, poept het bord eronder en loopt dan trots rond alsof hij gewonnen heeft.

Debatteren met Trump is net als proberen te winnen van een peuter in de categorie ‘driftbuien’. Dat lukt niemand. En al helemaal Joe Biden niet. Waarom niet? Nou:

Stel dat kamp Trump in staat was geweest een coherente kritiek op Joe Biden te articuleren. Dan was die kritiek geweest: Joe Biden ís het establishment, dús incapabel. En tussen het gehakketak door was dat ook de kern van wat Trump poogde te zeggen, met de zin: “Joe, I’ve Done More in 47 Months Than You Did in 47 Years”.

De grote fout van Biden was dus dat hij het überhaupt probeerde. Hij wíst vantevoren dat het één grote bak ellende zou worden. En eerlijk is eerlijk: hij had zich goed voorbereid, had er op geoefend om het ‘clean’ te houden en zich te richten op de kijker. Maar hij wist ook wel dat het hem niet zou lukken, tegenover zo’n ‘Mount Doom’ van haat.

Hij had dus gewoonweg niet aan dit debat moeten beginnen. Gewoon: niet meedoen. OK, dat kon natuurlijk niet: deze debatten zijn een onderdeel van de Amerikaanse politieke cultuur. Één van de verplichte figuren waar je als kandidaat aan mee móet doen.

Dus has hij eerst moeten weigeren, en vervolgens zijn weigering moeten gebruiken om te onderhandelen over het debatformat. En dan met een beter debatformat wél akkoord moeten gaan.

Welk debatformat dan?

Biden had moeten teruggrijpen op een legendarische reeks debatten uit de Amerikaanse politieke cultuur: de Lincoln-Douglas debates. Dit was een reeks debatten die Abraham Lincoln voerde tegen de zittende senator van Illinois, Stephen Douglas.

Hét kenmerk van dat debatformat was dat beide sprekers elkaar niet konden interrumperen. In plaats daarvan hielden ze speeches. De eerste voorbereid, de tweede was een reactie op de eerste – en dus geïmproviseerd. Omdat men toen nog geen TV en twitter had, had het publiek een wat langere aandachtsspanne: zo duurde de eerste speech maximaal een uur, de reactie van de tegenstander maximaal negentig minuten en de reactie daarop van de voorstander weer dertig minuten.

Ik zou niemand nu aanraden om zulke lange speeches te houden: de kijker zapt dan helaas gewoon weg. Maar wat was er mis geweest met het idee om de anderhalf uur tijd die er stond voor het gehele debat, bijvoorbeeld te verdelen over vijf onderwerpen. Dan heb je iets meer dan een kwartier debat voor elk onderwerp. Deel dat kwartier dan ongeveer zo op (neem het ruim vanwege eventuele uitloop):

1. 1 minuut: Chris Wallace, de moderator, kondigt het onderwerp aan, bij voorkeur met een stelling
2. 3 minuten: de voorstander houdt een speech
3. 3 minuten: de tegenstander houdt een speech
4. 5 minuten: vooruit dan, omdat je er toch niet aan ontkomt: laat de beide sprekers elkaar direct ondervragen
5. 1 minuut: de voorstander houdt een speech
6. 1 minuut: de tegenstander houdt een speech

Het is maar een idee: het campagneteam van de Democraten kan er ook prima voor kiezen andere tijden en een andere spreekvolgorde te hanteren. Maar het grote voordeel van een format zoals dit, is dat het Trump dwingt om iets te doen wat hij niet kán: zijn aandacht langer dan tien seconden bij een coherente gedachte houden. En een ander groot voordeel: hij kán in zo’n format nog wel proberen het debat te ontregelen, maar het werkt gewoonweg niet. De moderator kan zijn microfoon gewoon uitzetten, als puntje bij paaltje komt.

Dit hierboven is natuurlijk precies waarom het campagneteam van Trump daar dan weer nooit mee akkoord zou gaan. Maar dan is het een kwestie van spin: wie trekt zich terug uit de debatten? Biden komt op de proppen met een prima tegenvoorstel. Het is ook een voorstel dat bijna elke Amerikaan wel kent uit zijn/haar middelbare schooltijd. Verkoop het als een ‘echt door en door Amerikaans format’. Wijs als Democratisch campagneteam er nog eens heel strategisch op dat Biden een stotteraar is, en dat dit format dus eigenlijk stiekem voordeliger zou moeten zijn voor Trump. Als hij zich dan nog terugtrekt, wie is dan de ondemocratische loser die het niet aandurft?

Precies.

Meer weten?

Natuurlijk wil je meer weten over de anders zo verheven kunst van het debatteren. En dan ben je hier aan het juiste adres. Kijk bijvoorbeeld eens bij de volgende online open inschrijvingscursussen:

• Retorica 2.0: Framing en Storytelling
• Politieke Argumentatie en Debat
• Voortvarend (virtueel) Vergaderen en Voorzitten

En natuurlijk: Joe Biden, Donald Trump en Chris Wallace mogen zich ook inschrijven. Als jullie durven.